Bệnh quai bị được biết đến là bệnh truyền nhiễm cấp tính, bệnh gây ra bởi virus quai bị (hay còn lại là Mumps virus), thuộc dòng họ Paramyxoviridae. Trẻ em là đối tượng thường bị nhiễm bệnh quai bị. Virus quai bị có thời gian tồn tại khá lâu trong cơ thể người, từ 30 – 60 ngày với nhiệt độ từ 15 – 200 độ C, virus chỉ bị tiêu diệt tức thì ở nhiệt độ trên 560 độ C hoặc có hóa chất diệt khuẩn tác động vào. Hiện tại vẫn chưa có thuốc đặc trị bệnh quai bị. Nếu không phát hiện bệnh sớm và được điều trị đúng cách thì bệnh có khả năng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, ta nên chủ động phòng chống bệnh quai bị. Hãy cùng theo dõi bài viết được chia sẻ dưới đây hướng dẫn cách phòng bệnh quai bị mà chúng ta có thể áp dụng.
Nguyên nhân gây bệnh quai bị
Bệnh quai bị (còn gọi là bệnh viêm tuyến nước bọt mang tai) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút quai bị gây nên. Đây là bệnh lành tính nhưng nếu không phát hiện và điều trị sớm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: viêm màng não, viêm tinh hoàn ở nam giới có thể dẫn đến vô sinh.
Bệnh lây qua đường hô hấp, lưu hành ở khắp nơi trên thế giới; bệnh xảy ra quanh năm nhưng thường gây dịch vào mùa Đông – Xuân. Bệnh lây từ người bệnh qua người lành thông qua nước bọt hoặc dịch tiết mũi họng chứa virus khi người bệnh hắt hơi, ho, nói chuyện, khạc nhổ,…
Bệnh quai bị hay gặp ở lứa tuổi học đường và hay gây thành dịch trong trẻ em, thanh thiếu niên tại các trường mẫu giáo, trường học … Trẻ em dưới 2 tuổi và người già rất ít khi bị bệnh. Sau khi mắc bệnh, bệnh nhân có miễn dịch vững bền tồn tại nhiều năm và rất hiếm khi tái phát.
Triệu chứng và biến chứng của bệnh quai bị
Biểu hiện chính của bệnh ban đầu là sốt nhẹ, nhức đầu, mệt mỏi, mất cảm giác ngon miệng; sau đó sốt tăng dần lên đến 39,5°C – 40°C; các tuyến nước bọt gần tai bắt đầu sưng lên và đau, làm cho việc nhai và nuốt đau đớn…
Tiếp theo, người bệnh có thể bị viêm tinh hoàn (ở nam giới), viêm buồng trứng (ở nữ giới). Viêm tinh hoàn do quai bị hay gặp nhất ở lứa tuổi dậy thì và thanh thiếu niên mới trưởng thành. Đặc điểm nổi bật của viêm tinh hoàn là thường xảy ra một bên (ít gặp viêm 2 bên); tinh hoàn sưng to, đau, mật độ chắc, da bìu bị phù nề, căng, bóng, đỏ. Bệnh nhân cũng có thể bị viêm mào tinh hoàn; viêm thừng tinh hoàn; tràn dịch màng tinh hoàn; viêm tuỵ; viêm não; màng não…
Bệnh ít gây tử vong nhưng phụ nữ có thai bị quai bị có thể bị sảy thai, đẻ non; ở nam giới tuổi trưởng thành nếu viêm tinh hoàn nặng cả hai bên có thể dẫn đến vô sinh.
Hướng dẫn phòng ngừa bệnh quai bị
Hiện nay, bệnh quai bị chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Phương pháp chủ yếu là điều trị triệu chứng; tăng cường dinh dưỡng; tăng sức đề kháng của cơ thể; phát hiện và xử trí sớm các biến chứng viêm tinh hoàn, viêm màng não…
Để chủ động phòng bệnh quai bị, người dân thực hiện tốt các biện pháp sau:
- Thường xuyên rửa tay với xà phòng, bảo đảm vệ sinh nhà ở, lớp học, vệ sinh cá nhân sạch sẽ; đặc biệt là đường hô hấp. Thường xuyên đeo khẩu trang để tránh những viêm nhiễm gây nên bệnh quai bị.
- Tiêm vắc xin phòng bệnh quai bị (vắc xin dịch vụ, người tiêm tự chi trả kinh phí). Vắc xin quai bị rất quan trọng cho những trẻ dậy thì; thiếu niên; và người trưởng thành chưa có miễn dịch.
- Khi có người bị bệnh phải cho nghỉ tại nhà để cách ly (khoảng 10 ngày); tránh lây lan cho người khác.
- Khi có người bị bệnh hoặc nghi ngờ bị bệnh phải đến ngay cơ sở y tế để được khám, tư vấn, xử trí kịp thời; đặc biệt là với những trường hợp bị khó nuốt, khó thở, viêm tinh hoàn.
