Không biết Đức Mẹ Từ Dũ đã nếm mùi như thế nào khi quy định mắm tôm Gò Công là món ăn thường niên đưa về kinh đô, nhưng món này không thể đánh bại Mắm còng Gò Công.Còng ở vùng đất nơi đồng ruộng chỉ thu hoạch được một vụ còn ngập lụt nên mới có câu nói về số phận của người mệnh bạc “gió đưa gió đẩy về rẫy ăn còng…”. Nhưng chính từ khó khăn này, người dân trên đã làm nên món mắm còng nổi tiếng. Mắm Còng mang hương vị đặc trưng riêng và mình chỉ biết món này do một người bạn ở Gò Công mua về, bạn hãy ăn thử nhé. Sau đây hãy cùng tìm hiểu thêm thông tin ẩm thực Việt Nam qua bài viết sau.
Mục lục
Món mắm còng thượng hảo hạng đặc sản của xứ Gò Công
Trong số các địa phương miền Tây, xứ Gò Công(Tiền Giang) có bí quyết làm món mắm còng thượng hảo hạng.
“Gió đưa gió đẩy, về rẫy ăn còng/ Về sông ăn cá, về giồng ăn dưa…” – câu hát ấy đã trở thành câu thành ngữ về những đặc sản của miền Tây Nam Bộ.
Rẫy là một vùng đất miền nước mặn. Còng là một loài cua nhưng nhỏ hơn cua. Ở vùng đất rẫy có nhiều loại còng khác nhau: Còng đỏ, còng nha, còng quều, còng xanh. Loại còng gió sống nơi bãi biển. Loại còng ba khía thì sống theo miệt rừng chồi nước mặn.
Trong số các loại còng, còng đỏ là loại có thể làm ra loại mắm thượng hạng, làm mê đắm lòng thực khách. Trong số các địa phương miền Tây, xứ Gò Công(Tiền Giang) có bí quyết làm món mắm còng thượng hảo hạng.
Nơi sống của loài còng đỏ nguyên liệu chính của món mắn còng
Gò Công là một vùng đất nằm theo vùng biển và miệt sông Cửa Tiểu. Vì ở gần biển nên các vùng đất Gò Công là nơi sinh sống của nhiều loại còng. Tuy nhiên, người xứ này chỉ dùng còng đỏ để làm mắm.
Trong khắp các rừng lá, bãi ô-rô, mái dầm… nào cũng có rất nhiều còng khoét bùn làm ổ. Khi nước ròng, chúng bò lên kiếm mồi. Cứ đến mồng 5 tháng 5 (Tết Đoan Ngọ) thì còng lột xác. Chúng bò lên khỏi hang, nằm trên mặt bùn, dưới gốc ô-rô hay mái dầm để từ từ lột xác. Cứ đến khoảng 1 – 2 giờ chiều thì chúng lột xong, hất vỏ ra ngoài, phơi tấm thân mềm mụp dưới ánh sáng và hấp thu không khí để đến chiều tối thì vỏ chúng cứng lại rồi bò trở xuống hang. Thấy còng nằm đỏ bãi sông, người ta chống xuồng theo bờ sông, bờ lạch, nhìn chỗ nào có còng là ghé lại.
Các cách làm món mắm còng thượng hạng của người dân Gò Công
Thường có hai cách để làm mắm còng. Cách thứ nhất, còng lột được rửa sạch, đong 10 chén còng thêm 1 chén tỏi ớt. Cho vào cối quết cho dập, sau đó nhận vào hũ, trộn thêm rượu để cho hết mùi khai nồng. Đem phơi chừng 3 ngày cho được nắng. Rồi lấy nước cốt còng đem phơi cho quánh lại thì dùng được. Lúc lấy ra ăn thì trộn còng với chanh, dứa, đường, tỏi, ớt.
Cách thứ hai, còng lột được rửa sạch để cho ráo nước, nhúng nước sôi nếu muốn khử trùng; đong hai chén còng, một củ tỏi, mười trái ớt. Tất cả trộn chung rồi cho vào hũ, đem phơi nắng cho thấm đều. Muốn ăn, nêm chanh, dứa, đường, tỏi, ớt… Mắm còng là đặc sản nổi tiếng của vùng Gò Công.
Cách ăn và câu chuyện xưa về món mắm còng Gò Công
Muốn ăn mắm còng cho ngon phải trộn với thịt ba rọi hay thịt nướng và ăn với nhiều rau sống. Mắm còng mà ăn với bún thì ngon tuyệt. Xưa, dưới thời nhà Nguyễn, mắm còng Gò Công được đưa ra Huế, vào cung đình, các quan, các bà mệnh phụ đều thích. Bà Từ Dũ, mẹ của vua Tự Đức, là người phổ biến mắm còng khắp xứ Huế. Năm nào người Gò Công cũng gửi ra Huế nhiều hũ mắm còng và đó là món ăn thượng hạng mà xứ Huế mỗi năm mới có một lần.
Kết luận
Mắm còng Gò Công được làm từ những con còng đỏ lột. Ở Tiền Giang, từ 3 tháng tới tháng 6 là mùa còng lột. Đặc biệt, vào ngày tết Đoan ngọ mùng 5 tháng 5 âm lịch, không biết từ đâu còng kéo nhau về lũ lượt, nằm ken đặc ở các ao nước cạn để lột vỏ. Người ta nói đó là “ngày hội còng lột”. Vào mùa, người dân men theo các bờ sông, bờ lạch chọn bắt những con còng còn mềm mang về làm nguyên liệu.
